A.I.D.A (2023-2024)

Este programa está composto por distintos proxectos destinados á prevención e á intervención dende unha base preventiva no ámbito da drogodependencia. Comezou a implementarse durante o curso académico 2023-2024 e segue a súa implementación no curso académico 2024-2025. Trátase dun programa integrado por catro proxectos distintos, no cal a poboación diana vai en cascada (de tal xeito que primeiro traballamos cos máis pequenos, despois adolescentes, e seguimos con universitarios e, por último, con adultos. Polo tanto, no 2023-2024 abordamos dous e no 2024-2025 pecharemos os dous seguintes. Esta forma de abordaxe do programa está baseada na filosofía que se esconde detrás da asociación: traballamos para a comunidade, coidando, prioritariamente, das xeracións futuras. 

En primeiro lugar, levamos a cabo un proxecto de educación emocional como estratexia de prevención do consumo de drogas con nenos e nenas de educación primaria. En segundo lugar, propuxemos un proxecto formativo para adolescentes en alternativas sobre ocio saudable. En terceiro lugar, implementaremos un proxecto de metacognición e autoanálise no abuso de substancias con mozos e mozas universitarios. Por último, levaremos a cabo un proxecto de difusión para as familias, destinado a crear un espazo seguro e de confianza no fogar e a que constitúan un grupo de apoio respecto ao ámbito das drogodependencias.

1. Introducción ás emocións. 

Nesta actividade, tras obter o nivel inicial do alumnado a través do cuestionario de avaliación inicial, levouse a cabo unha charla formativa que ampliou e reforzou os coñecementos xa existentes do alumnado presente sobre as emocións, así coma aporte conceptos e cuestións novas para o alumnado. Dita charla foi sobre a educación emocional e a súa relación co consumo de drogas. Por último, realizouse un breve debate sobre as cuestións dadas, que permitiu que o alumnado reflexione e interiorice coñecementos.

Os obxectivos foron:

• Sensibilizar sobre a importancia da educación emocional e como pode axudar a tomar decisións saudables e positivas.
• Educar sobre os efectos negativos que o consumo de drogas pode ter sobre a saúde, o benestar emocional e o futuro.
• Promover a capacidade das crianzas para recoñecer e xestionar as súas emocións, así como para tomar decisións conscientes e saudables.
• Proporcionar un espazo seguro no que os nenos e nenas poidan falar das súas inquedanzas, experiencias e cuestións relacionadas coa educación emocional e o consumo de drogas.

.

3. Desmontando mitos.

Esta actividade consiste en desmontar mitos sobre as drogas, o que está directamente relacionado coa educación emocional porque implica explorar as crenzas e actitudes que as persoas teñen sobre as drogas e como estas crenzas poden basearse en mitos e non en feitos. Ao identificar e desafiar estes mitos, pódese fomentar unha maior conciencia emocional e mellorar a capacidade dos nenos para comprender os riscos asociados ao consumo de drogas.

A actividade tamén pode ser eficaz porque permite que os nenos exploren as súas emocións arredor das drogas e aprendan a expresar os seus sentimentos de forma eficaz. Isto pode ser especialmente importante para os nenos que poden sentirse incómodos ou avergoñados de falar sobre iso e necesitan un ambiente seguro e de apoio para explorar os seus sentimentos e emocións en torno ás drogas.

Algúns dos mitos que se poden desmontar son: 

• As drogas só son perigosas se as usas durante un longo período de tempo.
• As drogas fan que teñas máis confianza en ti mesmo.
• As drogas axudan a expresar as túas emocións.
• As drogas aumentan a creatividade.
• As drogas só afectan aos adictos.
• A marihuana non é adictiva.
• O alcohol é menos prexudicial que outras drogas.

.

5. Presión de grupo.

Esta sesión estivo conformada por varias actividades. En primeiro lugar levouse a cabo o experimento de Asch (10 min) para dar inicio á sesión. Para a súa realización pedíronse 8 voluntarios, os asistentes restantes actuaron como observadores. Un dos 8 voluntarios foi o suxeito de proba e non podía escoitar as instruccións. O experimento consiste en comparar barras. Primeiro preséntanse tres barras de diferentes tamaños (A, B e C), e pídeselles que as comparen en lonxitude con outra barra de referencia (X) e que indiquen cal das 3 barras é igual de longa que a barra de referencia. As primeiras 3 veces os “compinches” deberán contestar de forma correcta, pero nunha 4, deberán dar respostas erradas (é esencial que o “suxeito de proba” tome a súa decisión despois de escoitar ao resto de membros do grupo).

A continuación, aproveitouse a actividade anterior para explicar que é a presión de grupo e as distintas respostas que se poden dar: asertiva, agresiva e pasiva.

Finalmente fíxose un exercicio de reflexión ante unha situación relacionada coa presión de grupo e o consumo de alcol. Primeiramente, expúxose unha situación na que dous amigos tratan de convencer a outro de irse con eles a tomar unha cervexa. seguidamente pediráselles aos participantes que expoñan un exemplo de cada tipo de resposta (asertiva, agresiva e pasiva) á devandita situación. Logo deberon responder ás seguintes cuestións: Que pensas desta situación? Cómo che fai sentir esta situación? Algunha vez estiveches nunha situación parecida a esta? Crees que o protagonista se está enfrontando á presión de grupo? Por que?

7. Clase de Ioga.

Nesta actividade, realízase unha clase de ioga completa levada a cabo por un profesional. O Ioga trátase dunha práctica que conecta o corpo coa respiración de cada individuo e incluso, nalgunhas actividades, coa respiración doutros compañeiros/as. Empregouse neste caso, o Hatha Yoga, apto para todo tipo de idades e cun proceso lento e fácil de desenvolver para principiantes. Ao comezo e ao final da clase fixéronse unhas preguntas sobre os coñecementos do Ioga e os resultados obtidos ao final tras realizar uns estiramentos e dous ou tres bloques de Ioga en función do tempo.

Os obxectivos son:

• Canalizar a respiración​ para fomentar o autocontrol e a conexión entre mente e corpo.
• Reducir o estrés e os niveis de ansiedade para non recurrir a drogas ou alcohol.
• Ensinar técnicas de meditación.
• Xestionar o control dos impulsos (ira, frustación, rabia…).

8. Botella de cualidades.

Na primeira das sesións pedíuselle a cada un dos alumnos e alumnas que levaran unha botella ou bote decorado ao seu gusto, estará escrito o seu nome por fóra de xeito que sexa visible para os seus compañeiros e compañeiras, e deixarano no aula. Ao longo de todas as sesións os/as integrantes do grupo escribiron unha cualidade, un momento bonito, unha experiencia positiva que recorden, un xesto que lles gustara… de cada un dos seus compañeiros/as, e metérono no bote ou botella correspondente. Asi, os botes fóronse enchendo a medida que pasaban as semanas con aportacións distintas. 

Ao final de todas as sesións, cada persoa abriu o seu bote ou botella de cualidades e leu todas as cousas positivas que lle escribiron. Trátase dunha actividade que aumentou a autoestima do alumnado e a súa confianza en sí mesmos/as, ademáis de favorecer a cohesión e os vínculos afectivos do grupo.

Os obxectivos son:

• Fomentar a autoaceptación, para que os nenos non busquen validación en substancias adictivas.
• Aprender a recoñecer e aceptar as propias fortalezas e como unha ferramenta para evitar a presión dos compañeiros cara ao consumo de drogas.
• Desenvolver unha actitude positiva cara un mesmo e cara os demáis.

9. Kahoot e as emocións.

 Kahoot: Utilizouse a páxina web Kahoot.com para realizar un xogo de aprendizaxe a modo de cuestionario sobre conceptos básicos tratados ao longo de todo o proxecto, tanto sobre educación emocional coma sobre consumo de drogas e a súa relación.

Cuestionario: A modo de remate, reparituse o cuestionario proporcionado na primeira sesión para que o volveran a cubrir, de maneira que poidamos observar os coñecementos que este proxecto proporcionou ao alumnado.

Os obxectivos son:

• Esclarecer conceptos.
• Contrastar os coñecementos co inicio do proxecto.